Tình trạng phân lô bán nền đang diễn ra phổ biến ở khắp các tỉnh thành trên toàn quốc trong thời gian qua. Điều này tại ra vấn nạn đầu cơ đất đai, thổi giá đất lên cao gây nhiễu loạn thị trường. Nhiều người đặt ra câu hỏi: Liệu Nhà nước có biện pháp gì để đối phó với vấn nạn đầu cơ đất đai, có thực hiệu chính sách đánh thuế tài sản lũy tiến hay đất bỏ hoang, đất chậm sử dụng không?
Thông tin về vấn đề này, ông Trần Hồng Hà - Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết, trong Luật đất đai (sửa đổi) có quy định về chính sách, quy định cụ thể về thuế nhà đất và đang được nghiên cứu kỹ lưỡng để phù hợp với tình hình đất nước hiện tại.
Đất nông nghiệp không sử dụng cũng bị cộng hệ số để tính thuế
Theo ông Hà, tham khảo kinh nghiệm từ một số nước lớn như Mỹ thì nếu người dân có 5 nhà mà cho thuê cả 5 thì sẽ không phải đóng thuế chồng thuế. Tuy nhiên, nếu nhà bỏ hoang sẽ bị đánh thuế rất nặng. Hay ở Anh, nếu nhà không phát sinh tiền điện nước, không có đóng góp cho Nhà nước đều được gọi là lãng phí và chịu thuế rất cao. Luật đất đai (sửa đổi) của Việt Nam cũng sẽ học tập theo kinh nghiệm của từ các nước.
Ngoài việc đánh thuế nhà đất cao với những người sử dụng nhiều diện tích đất, nhiều nhà ở, trong Nghị quyết số 18-NQ/TW còn nêu rõ các giao dịch đất bắt buộc phải thông qua sàn giao dịch, thanh toán qua ngân hàng chứ không dùng tiền mặt.
Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường cho rằng, bất cứ loại đất nào nếu không sử dụng đều lãng phí. Hiện nay, đất nông nghiệp đang tính thuế bằng 0 theo quy định của Quốc hội. Tuy nhiên, trong Luật đất đai (sửa đổi) nếu đất không sử dụng sẽ bị công hệ số tính thuế.
Giải thích về vấn đề này, ông Hà cho biết, các giao dịch của dự án thì bắt buộc phải thông qua sàn giao dịch. Còn với các giao dịch của người dân cần thực hiện tại Văn phòng đăng ký đất đai. Quy định này sẽ giúp hạn chế phát sinh những thủ tục, khó khăn cho người dân, đặc biệt là người dân ở những vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa.
Về chủ trương thanh toán qua ngân hàng, ông Hà cho biết đây là biện pháp để phòng chống tham nhũng, được rất nhiều nước áp dụng và mang lai hiệu quả cao. Việc này sẽ được hoàn thiện trong các pháp luật về kinh doanh bất động sản. Nếu làm được sẽ góp phần kiểm soát vấn nạn tham nhũng, thổi giá đất lên cao gây nhũng nhiễu thị trường.
>> Xem thêm: Hà Nội: Quy định thời gian cấp sổ đỏ trong 7 ngày làm việc
Về việc đối phó với vấn nạn đầu cơ đất đai, Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho hay cần giải quyết một số vấn đề cấp bách dưới đây:
Trước tiên, phải dùng các công cụ tài chính, thuế đất đai để hạn chế các đối tượng đầu cơ. Chẳng hạn như, với những dự án mà nhà đầu tư mua với mục đích chờ giá tăng, đất hóa tài sản… thì sẽ cân nhắc việc dùng thuế lũy tiến để đánh vào đất, vào những dự án trúng thầu, đấu giá nhưng chậm đưa vào sử dụng.
Với những đối tượng đầu cơ, mua xong bán ngay để kiếm lời sẽ phải chịu mức thuế cao hơn so với người mua đầu tư nhưng sử dụng trong thời gian lâu dài, ổn định. Tức là chúng ta sẽ áp thuế cao với những người đầu cơ, mua đất, dự án nhưng không đầu tư, sử dụng mà chờ cơ hội tăng giá mới bán để thu lời. Còn với những đối tượng thổi giá thông qua đấu giá sẽ thay đổi phương thức đấu giá để loại trừ động tác tiêu cực này.
Giải pháp ngăn vấn nạn đầu cơ đất đai
Bộ trưởng Trần Hồng Hà thông tin, đến năm 2025 chúng ta sẽ có sở sở dữ liệu đất đai, trong đó có cả bản đồ về giá đất đai. Sau khi hoàn thành xong việc đo đạc thì các thửa đất đều được thể hiện trên bản đồ địa chính, gắn với giá đất thu nhập hàng ngày.
Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường cho rằng điều quan trọng nhất là cần xác định giá theo thị trường và sử dụng công cụ thị trường để điều tiết giá. Công cụ ở đây chính là cung - cầu để xác định giá. Chẳng hạn như, phân khúc nào mà cung thì quá ít nhưng nhu cầu lại cao thì Nhà nước cần có quỹ đất để bổ sung vào phân khúc này. Và khi sản phẩm tăng lên thì ắt giá thành sẽ giảm xuống.
Góp ý cho dự thảo Luật đất đai (sửa đổi) về vấn đề đánh thuế nhà đất cao đối với người sử dụng nhiều diện tích đất, ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội bất động sản TP. Hồ Chí Minh lưu ý, cần cân nhắc đến một số trường hợp đặc biệt để giảm trừ. Chẳng hạn như, gia đình có 2 nhà những nhà thứ nhất diện tích quá nhỏ, chỉ từ 15 đến 20m2, giá trị thấp. Do đó, người dân muốn mua thêm nhà thứ 2 để nâng cao chất lượng cuộc sống. Trong trường hợp này nên xem xét, cân nhắc không đánh thuế. Hoặc người dân muốn mua thêm nhà để làm cơ sở sản xuất, kinh doanh thì cũng nên xem xét giảm trừ, đóng thuế thấp hơn.
>> Xem thêm: Thách thức và cơ hội khi đầu tư bất động sản giữa bất ổn kinh tế vĩ mô
Việc tính thuế nhà đất cao hơn đối với những người có nhiều diện tích đất phần nào hạn chế được vấn nạn đầu cơ đất đai, giúp khai thác hết giá trị tài nguyên đất mang lại cho con người. Hy vọng, Luật đất đai (sửa đổi) sẽ tháo gỡ được những vướng mắc, bất cập, giúp thị trường bất động sản ổn định, hoạt động một cách lành mạnh, bền vững và lâu dài.